Amerikadeskundige Jelte Olthof: 'Vredesduif Trump zorgt in Amerika voor kaalslag'

In dit artikel:

Jelte Olthof, universitair docent Amerikanistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, schetst een zorgelijk beeld van de Amerikaanse politiek onder president Trump. Terwijl hij in het Midden-Oosten lof oogst voor zijn rol bij een staakt‑het‑vuren in Gaza, voert hij thuis een tegengesteld beleid: troepen inzetten in Amerikaanse steden en een begrotingsconflict dat sinds 1 oktober heeft geleid tot een shutdown van federale diensten. Hierdoor liggen veel overheidsinstanties al weken stil; de meeste ambtenaren zijn tijdelijk zonder werk en zonder loon, alleen essentiële functies blijven operationeel.

De oorzaak van de patstelling is structureel en politiek: de VS leeft boven zijn stand en het Congres moet telkens opnieuw geld vrijgeven. Democraten koppelen nu instemming aan het verlengen van belastingvoordelen voor gebruikers van Obamacare (de Affordable Care Act), een maatregel met brede publieke steun. Republikeinen — sterk beïnvloed door de rechts-radicale vleugel — gebruiken de impasse om de federale overheid te verzwakken en voeren daarmee een klein‑overheidideologie door. Trump heeft gedreigd met het uitkleden van ministeries die door Democraten worden beheerd en legt projecten op het gebied van energie en infrastructuur in Democratische staten stil.

De praktische gevolgen zijn groot: ambtenaren wachten onzeker op salarisuitbetaling en enkele medewerkers zijn al ontslagen; burgers ondervinden hinder van slecht werkende overheidsdiensten. Olthof ziet in Trumps strategie een politieke berekening: publieke onvrede over de shutdown zou het imago van de Republikeinen als voorvechters van beperkte overheid kunnen versterken.