Aardrijkskundedocenten Bornego werken al ruim 10 jaar met eigen lesmateriaal én zonder schoolboeken
In dit artikel:
Op het Bornego College in Heerenveen gebruiken aardrijkskundedocenten Ina Huitema en Hugo Kramer al ruim tien jaar geen wegwerpschoolboeken meer maar een eigen, digitaal lesprogramma dat ze op iPads geven en regelmatig bijwerken. Vrijdagochtend staan in hun lokaal een wereldkaart en stapels Bosatlassen, maar voor de instructie en verdieping vertrouwen ze vooral op interactieve kaarten, recent nieuws en eigen beeldmateriaal.
De methode ontstond nadat de school iPads invoerde en de twee ontdekten dat traditionele boeken vaak te veel stof bevatten en te weinig samenhang bieden. Door zelf de leerstof te selecteren en te ordenen, kunnen ze hoofd- en bijzaken scherper maken en actuele voorbeelden gebruiken — van recente vulkaanuitbarstingen tot lokale thema’s als de Friese waterhuishouding. Eigen foto’s van veldbezoeken (Grand Canyon, een lithiummijn in Zuid-Amerika) en tools als Google Earth maken abstracte begrippen concreter en verhogen volgens hen de betrokkenheid van leerlingen.
Het idee past in een landelijke discussie: deze week maakte het Nederlands Onderwijslab (Neon) bekend digitale, coöperatieve schoolpakketten te willen ontwikkelen om wegwerpboekgebruik en de overheersing van grote uitgevers aan te pakken — een initiatief dat Huitema en Kramer logisch vinden. Bij het Bornego College breidt het zelfontwikkelen van digitale methodes zich inmiddels uit naar vakgroepen als geschiedenis, Nederlands, natuurkunde, Duits en Engels.
Ontwikkelen en actualiseren vergt veel werk; de school faciliteert dit door taakuren vrij te maken voor docenten. Praktisch blijven de leraren inzetten op een combinatie van digitaal en analoog: leerlingen maken opdrachten in papieren werkboeken omdat schrijven het onthouden bevordert, terwijl iPads als naslag en verrijking dienen. De docenten merken goede eindexamenresultaten en meer motivatie bij leerlingen, en zien hun aanpak als een manier om onderwijs relevanter en adaptiever te maken.